Wiele osób kojarzy przyjęcie spadku z nabyciem konkretnych składników majątkowych poprawiających sytuację materialną spadkobierców. Spadek to jednak aktywa i pasywa, co oznacza, że spadkobierca może odziedziczyć również długi spadkodawcy. Po śmierci spadkodawcy jego spadkobiercy mogą przyjąć spadek wprost, tzn. bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe lub przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, tzn. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe. Spadkobierca może również odrzucić spadek, co oznacza brak odpowiedzialności za długi spadkowe. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza z jednej strony pozwala na zachowanie aktywów wchodzących w skład spadku z drugiej zaś strony zabezpiecza spadkobiercę przed odpowiedzialnością za całość długów spadkowych do ich pełnej wysokości. Dlatego warto wiedzieć czym jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Co oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza?
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości aktywów wchodzących w skład spadku. Przykładowo jeżeli spadkodawca posiadał majątek o wartości 100.000 zł i długi w kwocie 300.000 zł, spadkobierca odpowiada za długi spadkowe do kwoty 100.000 zł.
Kiedy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza warto rozważyć, gdy spadkobiercy wiedzą, iż spadkobierca pozostawił po sobie majątek a jednocześnie mają wiedzę lub przypuszczenie, że majątek spadkodawcy był obciążony zobowiązaniami wobec osób trzecich. Takie rozwiązanie warto również wziąć pod rozwagę, gdy spadkobiercy nie mają wiedzy co jak wyglądał stan majątkowy spadkobiercy.
Zobacz również: Jak odzyskać pieniądze po śmierci dłużnika?
Jak przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego zasadą jest, iż oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno być złożone w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia w tym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Spadkobierca może zatem w terminie 6 miesięcy od powzięcia informacji o śmierci spadkodawcy złożyć przed Sądem lub przed notariuszem oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jeżeli w tym terminie nie złoży żadnego oświadczenia będzie to jednoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Przyjąłem spadek z dobrodziejstwem inwentarza i co dalej?
Po przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca zobowiązany jest przeprowadzić inwentarz spadkowy, tzn. listę składników majątku spadkodawcy oraz jego zobowiązań. Może to nastąpić w formie:
- spisu inwentarza sporządzanego przez komornika na podstawie postanowienia sądu o sporządzeniu spisu inwentarza
- wykazu inwentarza sporządzonego samodzielnie przez spadkobiercę na stosownym formularzu lub przez notariusza w formie protokołu obejmującego wykaz inwentarza
Istotne jest, aby podane przez spadkobiercę informacje były rzetelne. Ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy nie będzie miało bowiem zastosowania, gdy ten podstępnie pominie przedmioty należące do spadku lub przedmioty zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględni nieistniejące długi.
Jeżeli po złożeniu wykazu inwentarza ujawnią się przedmioty należące do spadku, przedmioty zapisów windykacyjnych lub długi spadkowe, które zostały pominięte w wykazie inwentarza, składający wykaz zobowiązany jest go uzupełnić.
Zobacz również: Zapis zwykły i zapis windykacyjny w testamencie
Spłata długów spadkowych
Po złożeniu przez spadkobiercę wykazu inwentarza lub po sporządzeniu spisu inwentarza spadkobierca spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem bądź sporządzonym spisem.
Jak wynika z powyższego, przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest formą zabezpieczenia spadkobiercy, który ma wiedzę o majątku pozostawionym przez spadkobiercę a jednocześnie wie lub przypuszcza, że spadkodawca pozostawił po sobie również niespłacone długi. Taka forma przyjęcia spadku pozwala na zachowanie aktywów spadku z jednoczesnym ograniczeniem odpowiedzialności spadkobiercy.