Okoliczność, w której osoba zobowiązana do alimentów uchyla się od ich zapłaty nie zawsze powoduje brak środków do zaspokojenia swoich potrzeb przez osobę uprawnioną. Państwo ma bowiem obowiązek wspierania takich osób. W takim przypadku można wnioskować o świadczenie z funduszu alimentacyjnego.
Komu przysługuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:
- obywatelom polskim
- w niektórych przypadkach cudzoziemcom.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia. Jeżeli osoba uprawniona ukończy szkołę wyższą w trakcie ostatnie roku studiów prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługuje do zakończenia tego roku studiów, nie dłużej niż do ukończenia przez nią 25 lat.
W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują bezterminowo.
Kiedy przysługuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego należą się osobie uprawnionej, gdy egzekucja alimentów okaże się bezskuteczna. Zgodnie z art. 2 pkt 2) Ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 192, poz. 1378 z późn. zm.), bezskuteczności egzekucji oznacza egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych, albo postępowanie upadłościowe, w toku którego w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie otrzymano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
- a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
- b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.
Dodatkowo, należy spełnić również kryterium dochodowe. Mianowicie, świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł.
Komu nie przysługuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:
- została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej
- zawarła związek małżeński.
W jakiej wysokości wypłacane jest świadczenie?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł. Co istotne, jeżeli osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy marnotrawią wypłacę świadczenia, organ właściwy wierzyciela może przekazywać świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.
Jak złożyć wniosek o świadczenia z funduszu alimentacyjnego?
Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego może nastąpić na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego. Wniosek należy złożyć w urzędzie gminy lub miasta, w którym ma miejsce zamieszkania osoba uprawniona.
Wniosek powinien zawierać:
- dane dotyczące członków rodziny, w tym imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, stan cywilny, obywatelstwo, płeć, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz, o ile wnioskodawca posiada – adres poczty elektronicznej i numer telefonu,
- oświadczenie wnioskodawcy o przekazaniu komornikowi wszelkich znanych mu informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu,
- oświadczenie wnioskodawcy o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych względem osoby uprawnionej do alimentacji.
Do wniosku należy dołączyć również niezbędną dokumentację, w tym m.in. zaświadczenia o dochodach i inne zaświadczenia i oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia, np. zaświadczenie komornika stwierdzające bezskuteczność egzekucji.
Na jaki okres przyznawane są świadczenia?
Prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego ustala się na okres świadczeniowy, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek do organu właściwego wierzyciela – nie wcześniej jednak niż od początku okresu świadczeniowego do końca tego okresu. Okres świadczeniowy trwa od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacane są w okresach miesięcznych.
Podsumowując, brak możliwości egzekucji alimentów od osoby zobowiązanej nie pozbawia osoby uprawnionej możliwości zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb. W przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, należy zwrócić się do funduszu alimentacyjnego, który wypłacając świadczenie choć w części choć w części zrekompensuje brak alimentów.