Byłeś sprawcą wypadku komunikacyjnego i w wyroku karnym sąd orzekł wobec Ciebie obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego zadośćuczynienia lub nawiązkę? Masz prawo dochodzić od ubezpieczyciela zwrotu zapłaconej kwoty.
Nawiązka i obowiązek naprawienia szkody mają charakter represyjny i kompensacyjny
Odpowiedź na pytanie czy sprawca zdarzenia drogowego może dochodzić zwrotu wypłaconego pokrzywdzonemu zadośćuczynienia lub nawiązki w dużej mierze zależała od interpretacji tych pojęć. Przez długi okres czasu trwał spór czy środki te mają charakter penalny, kompensacyjny czy może i penalny i kompensacyjny. Wraz ze zmianą przepisów prawa karnego, nawiązka utraciła status środka karnego i stała się środkiem kompensacyjnym. W chwili obecnej panuje wiec pogląd, że obowiązek naprawienia szkody poza rolą związaną z ukaraniem oskarżonego pełni również funkcję kompensacyjną poprzez wyrównanie uszczerbku poniesionego przez pokrzywdzonego.
Zobacz również: Co zrobić w razie wypadku samochodowego?
Aktualna linia orzecznicza
Charakter kompensacyjny zadośćuczynienia i nawiązki potwierdził również Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt: III CZP 31/11, w której wskazano, iż:
Sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 w związku z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela – na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów – zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego.
Sąd Najwyższy we wskazanej Uchwale podkreślił też, że:
Sens i cel obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej sprawcy polega właśnie na tym, aby w ostatecznym rozrachunku koszt naprawienia szkody – w granicach określonych w ustawie i umowie – pokrył ubezpieczyciel w zamian za składkę zapłaconą przez ubezpieczonego sprawcę. Należy zatem uznać, że naprawienie szkody w wykonaniu obowiązku orzeczonego jako środek karny w postępowaniu karnym nie pozbawia sprawcy szkody możliwości wystąpienia do ubezpieczyciela z roszczeniem regresowym.
Jak dochodzić zwrotu zapłaconego zadośćuczynienia lub nawiązki?
Osoba, która zapłaciła pokrzywdzonemu zadośćuczynienie lub nawiązkę ma więc prawo domagać się zwrotu od ubezpieczyciela spełnionego świadczenia. Z żadnego z przepisów prawa nie wynika bowiem wykluczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w wypadku, w którym obowiązek naprawienia szkody lub nawiązka orzeczony został wyrokiem karnym. W tym celu należy zwrócić się do ubezpieczyciela z odpowiednim wezwaniem, w którym przedstawi się dowody spełnienia świadczenia i zażąda jego zwrotu. Prawidłowo sformułowane wezwanie zwiększa szanse na odzyskanie spełnionego świadczenia bez konieczności kierowania sprawy na drogę sądową. W tym celu warto więc skorzystać z pomocy profesjonalnego adwokata, który przeprowadzi klienta przez cały proces odzyskania spełnionych świadczeń.