Konflikt istniejący między rodzicami dziecka niejednokrotnie ma wpływ na dalszych członków rodziny. W swojej praktyce spotykam sytuacje, gdy dziadkowie nie mają właściwych kontaktów ze swoimi wnukami. Powodem takiej sytuacji zazwyczaj nie jest negatywny stosunek rodzica do dziadków, ale negatywny stosunek jednego z rodziców do drugiego z rodziców. Dziadkowie zaś w takiej sytuacji często pomimo ich woli wciągani są w konflikty i niejako karani za czyny swoich dzieci. W takiej sytuacji nasuwa się więc pytanie czy dziadkowie mogą podjąć jakieś kroki prawne celem umożliwienia im kontaktów z wnukiem czy wnukami.
Jakie prawa mają dziadkowie?
Zgodnie z art. 1136 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do kontaktów dziadków z wnukami stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące utrzymywania kontaktów rodziców z dziećmi. Oznacza to, że dziadkowie w przypadku braku porozumienia, mają prawo wystąpić do Sądu z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z wnukiem.
Zobacz również: Świadczenie z funduszu alimentacyjnego
Kiedy Sąd ureguluje kontakty z wnukiem?
W postępowaniu dotyczącym ustalenia kontaktów dziadków z wnukami najważniejszą kwestią będzie dobro dziecka. Sąd więc ustala przede wszystkim czy kontakty dziadków z wnukiem są zgodne z dobrem dziecka. W przypadku zatem, gdy dziadkowie rzeczywiście mieli kontakty z wnukami, łączyły ich więzi rodzinne i emocjonalne, kontakty dziadków z wnukami z pewnością uznane zostaną za zgodne z dobrem dzieci. Potwierdza to również orzecznictwo. Wskazać należy na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2988 r. (III CZP 42/88, OSNCP 1989, Nr 10, poz. 156). Podkreślono w niej, że: Rodzice, jak to wyżej wywiedziono, mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra. Powinni zatem dla pełnego rozwoju jego osobowości umożliwić dziecku kontaktowanie się z jego krewnymi (dziadkami) przy właściwej ich postawie i korzystnym wpływie na dziecko. Kontakty te, wynikające często z silnych więzów emocjonalnych, zwłaszcza dziadków z wnukami, wychowujących je od niemowlęcia, mogą wpływać na lepsze wychowanie i rozwój duchowy dziecka oraz sprzyjają kontynuowaniu więzów wielopokoleniowej rodziny. Takie zachowanie dziadków, okazywanie przywiązania i dbałości o wnuki nie tylko nie kłóci się z interesem dziecka, ale jest ono dla jego dobra.
W jaki sposób mogą odbywać się kontakty dziadków z wnukami?
Kontakty dziadków z wnukami mogą zostać określone na różne sposoby. Kontakty z dzieckiem mogą odbywać się bowiem na różne sposoby, w tym:
- odwiedziny,
- spotkania,
- zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu z noclegiem lub bez,
- poprzez utrzymywanie korespondencji,
- poprzez korzystanie ze środków porozumiewania się na odległość, np. telefonicznie, przez Skype, Facebook Messenger, itp.
Sposób uregulowania kontaktów każdorazowo określa Sąd. W tym zakresie istotne więc będzie ustalenie jakie kontakty dziadkowie mieli z wnukami wcześniej, w jaki sposób odbywały się ich kontakty i jaka więź istnieje pomiędzy dziadkami a wnukami.
Podsumowując, kontakty dziadków z wnukami są możliwe nawet wówczas gdy zaburzona została relacja pomiędzy dziadkami a rodzicem lub rodzicami wnuków. W przypadku uniemożliwiania dziadkom kontaktów z wnukami warto w pierwszej kolejności spróbować polubownie uregulować tą kwestię. Jeśli takie działania nie przyniosą rezultaty, dziadkowie mają prawo wystąpić na drogę postępowania sądowego. Sukces w takiej sprawie wymaga odpowiedniego przygotowania dlatego w takich sprawach warto rozważyć skorzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika.