Agnieszka Pernal-Trojańska

20 października 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

W życiu codziennym niejednokrotnie mamy do czynienia z sytuacją, gdy osoba, która ukończyła 13 lat lub osoba pełnoletnia z różnych powodów nie jest w stanie kierować swym postępowaniem czy też wymaga pomocy do prowadzenia swoich spraw. W tej sytuacji warto rozważyć instytucję ubezwłasnowolnienia, o której w dzisiejszym wpisie. Ubezwłasnowolnienie oznacza bowiem, iż dana osoba nie ma możliwości samodzielnego podejmowania decyzji w zakresie swojej osoby i majątku. Takie ograniczenie w możliwościach dokonywania czynności prawnych ma na celu ochronę interesów osoby ubezwłasnowolnionej.

Czym jest ubezwłasnowolnienie całkowite?

Ubezwłasnowolnienie całkowite dotyczy osoby, która ukończyła 13 lat i wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może dokonywać czynności prawnych, gdyż wówczas są one nieważne. Przykładowo, osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może sprzedać mieszkania, zaciągnąć kredytu czy dokonać zakupu samochodu. Taka osoba może dokonywać czynności prawnych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, np. drobnych zakupów. Czynność taka jest ważna o ile nie pociąga za sobą rażącego pokrzywdzenia tej osoby.

Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się opiekuna. Jeżeli osoba ta jest nieletnia opiekunami mogą być jej rodzice.

Czym jest ubezwłasnowolnienie częściowe?

Ubezwłasnowolniona częściowo może zostać osoba pełnoletnia, z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, np. pijaństwa, narkomanii. Ubezwłasnowolnienie jest możliwe, gdy stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.

Osoba ubezwłasnowolniona częściowe może zawierać umowy powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego oraz podejmować działania, które nie są zobowiązaniem ani rozporządzeniem swoim prawem. Co więcej, osoba taka może rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Jeżeli zaś przedstawiciel ustawowy oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, osoba ta ni ze dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tych przedmiotów.

Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratora.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie

Ubezwłasnowolnienie następuje na mocy postanowienia sądu. Sprawy te rozpoznaje sąd okręgowy.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

małżonek osoby, której dotyczy wniosek,
jej krewni w linii prostej (np. ojciec, syn) oraz rodzeństwo (wyłącznie gdy osoba ta nie ma przedstawiciela ustawowego)
jej przedstawiciel ustawowy

Istotne, aby zarówno z wniosku o ubezwłasnowolnienie oraz dołączonych do nich dokumentów wynikały przyczyny wniosku o ubezwłasnowolnienie. Ponadto, z uwagi na ograniczenie kręgu osób, uprawnionych do złożenia wniosku, należy dołączyć również dokument potwierdzający, iż wnioskodawca jest uprawniony do złożenia wniosku. Zazwyczaj jest to odpis aktu stanu cywilnego.

Podsumowując, ubezwłasnowolnienie często bywa jedynym wyjściem, które pozwala ochronić interesy osoby, która z różnych przyczyn nie jest w stanie kierować swym postępowaniem lub potrzebna jest jej pomoc do prowadzenia swoich spraw. Dlatego też, warto wiedzieć jakie są konsekwencje ubezwłasnowolnienia oraz jak prawidłowo złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie.

11 października 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Koszty sądowe, w tym przede wszystkim opłata od pozwu są często barierą w dochodzeniu swoich praw przed Sądem. Wiele osób, dowiadując się o wysokości opłaty od pozwu rezygnuje z wstąpienia na drogę sądową. W ostatnim wpisie (adwokat z urzędu – komu i kiedy przysługuje?) opisana została instytucja adwokata z urzędu. To jednak nie jedyna pomoc dla osób, których nie stać na pokrycie kosztów sądowych. Dzisiejszy wpis poświęcony został zwolnieniu od kosztów sądowych.

Komu przysługuje zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych?

Zgodnie z art. 102 ust. 1 u.k.s.c. zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, która:

nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny

lub

ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek

Zgodnie z art. 103 ust. 1 u.k.s.c. Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie będącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Czym są koszty utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny?

Koszty, o których mowa w przywołanym przepisie to wydatki ponoszone celem zaspokojenia podstawowych potrzeb, jak koszty mieszkania, opłaty za media, wyżywienie, leki, itp.

Do roku 2019, kiedy przepis ten został znowelizowany, orzecznictwo stało na stanowisku, że zwolnienie od kosztów sądowych jest instytucją wyjątkową. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 8 kwietnia 2019 r.,

Zwolnienie od kosztów sądowych powinno być stosowane jedynie w sytuacjach wyjątkowych. Przewidziana w art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi bowiem pomoc Państwa dla osób, które ze względu na trudną sytuację materialną nie mogą ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego siebie i rodziny. Pomoc ta dotyczy tylko osób, które z przyczyn obiektywnych, od nich niezależnych, nie mają środków na poniesienie tych kosztów i nie były w stanie ich zgromadzić decydując się na wniesienie i prowadzenie sprawy przed sądem.

Po zmianie przepisu przesłanki zwolnienia od kosztów sądowych są łagodniejsze – wystarczy bowiem wykazać, że ponosząc je strona narazi się na uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Co obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych?

Zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić w całości lub w części. Jeżeli strona zwolniona została od kosztów w całości wówczas nie uiszcza ona opłat sądowych (np. opłata od pozwu) oraz nie ponosi wydatków (np. zaliczka na poczet opinii biegłego). Częściowe zwolnienie od kosztów sądowych może polegać na zwolnieniu np. od poniesienia procentowej ich części, określonej kwoty albo niektórych opłat lub wydatków. Takie zwolnienie może również polegać na zwolnieniu co do pewnej części roszczenia (np. w sprawie o 10.000 zł zwolnienie do kwoty 5.000 zł).

Co ważne, zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Oznacza to, że jeżeli przegramy sprawę, wciąż będziemy musieli zapłacić np. tzw. koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika drugiej strony.

Jak złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych?

wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych można zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu
wniosek można złożyć w każdym stanie sprawy, tzn. zarówno przed wniesieniem pozwu, jak i np. przed złożeniem apelacji
wniosek składa się w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy
do wniosku należy dołączyć oświadczenie zawierające dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania się – oświadczenie składa się według ustalonego wzoru (oświadczenie można pobrać tutaj: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym)
wniosek powinniśmy uzasadnić, tzn. wyjaśnić dane wynikające z oświadczenia
do wniosku można dołączyć dowody, np. potwierdzające wysokość zarobków, wysokość zobowiązań.

Odmowa zwolnienia od kosztów sądowych

W razie oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych strona nie może ponownie domagać się zwolnienia, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Taki wniosek sąd odrzuci.

Stronie, której wniosek został oddalony przysługuje jednak zażalenie na postanowienie odmawiające zwolnienia od kosztów sądowych.

4 października 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Wielu poszkodowanych nie wie co zrobić w razie wypadku samochodowego lub kolizji. Zachowanie poszkodowanych i czynności jakie podejmą już na miejscu zdarzenia ma zaś istotne znaczenie w kontekście dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Prawidłowo podjęte działania zabezpieczą bowiem ich interesy w przyszłości i pozwolą na szybkie uzyskanie świadczeń. Dlatego też, dzisiejszy wpis stanowi instrukcję działania dla poszkodowanych.

Co należy zrobić w razie wypadku samochodowego?

Poszkodowany na miejscu zdarzenia powinien oczywiście w pierwszej kolejności zadbać o swoje bezpieczeństwo i zapewnić bezpieczeństwo w miejscu wypadku. Na potrzeby dochodzenia roszczeń od zakładu ubezpieczeń powinien podjąć następujące kroki:

wezwać pomoc medyczną, jeżeli w zdarzeniu ucierpiał jego uczestnik,
zapisać dokładną datę oraz miejsce zdarzenia,
zapisać numery rejestracyjne, numery VIN oraz marki i modele pojazdów biorących udział w zdarzeniu,
spisać imię i nazwisko, adres oraz numer telefonu sprawcy zdarzenia,
spisać imiona i nazwiska, adresy oraz numery telefonów, e-mail osób biorących udział w zdarzeniu, w tym świadków,
wezwać policję lub spisać razem ze sprawcą oświadczenie o okolicznościach zdarzenia,
udokumentować miejsce zdarzenia oraz zakres uszkodzeń (zdjęcia),
sprawdzić czy sprawca posiada polisę OC lub ubezpieczenie zagraniczne,
spisać numer polisy oraz nazwę zakładu ubezpieczeń.

Zgłoszenie szkody ubezpieczycielowi

Wykonanie powyżej wskazanych czynności pozwoli nam sprawnie podjąć kolejny krok, którym jest zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela. Czynności tej możemy dokonać zazwyczaj zarówno drogą pisemną, jak i telefonicznie bądź wypełniając stosowny formularz zamieszczony na stronie internetowej ubezpieczyciela.

Postępowanie likwidacyjne szkody

Ubezpieczyciel, któremu zgłoszono szkodę ma obowiązek ustalić stan faktyczny, zgromadzić dokumenty, a następnie wydać decyzję co do zgłoszonych roszczeń (Dowiedz się więcej o różnicy pomiędzy szkodą całkowitą a częściową). Poszkodowany, który w wypadku nie tylko doznał szkody majątkowej (uszkodzenie samochodu) ale również osobowej, powinien skrupulatnie gromadzić dokumentację medyczną. Osobie, która ucierpiała w wyniku zdarzenia przysługuje bowiem szereg roszczeń związanych z doznanym uszczerbkiem. Są to nie tylko zadośćuczynienie za doznany ból i krzywdę, ale również odszkodowanie z tytułu kosztów dojazdu, kosztów leczenia czy sprawowanej nad nim opieki. W tej sytuacji warto rozważyć powierzenie prowadzenia sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi, który nie tylko zadba o przebieg postępowania likwidacyjnego ale również ustali jakie roszczenia przysługują poszkodowanemu, a następnie w jego imieniu będzie ich dochodził przed ubezpieczycielem.

Wypłata odszkodowania

Ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia zdarzenia (Czytaj więcej o zaniżaniu wyceny pojazdu przez ubezpieczycieli). W uzasadnionych przypadkach termin ten może jednak zostać wydłużony. Wówczas ubezpieczyciel ma obowiązek poinformowania poszkodowanego o przyczynach opóźnienia oraz podać orientacyjny termin wypłaty pieniędzy. Bezsporna część odszkodowania powinna jednak zostać wypłacona już w ciągu pierwszych 30 dni.

Jak wynika z powyższego, zachowanie poszkodowanego w wypadku komunikacyjnym bezpośrednio po zdarzeniu jest bardzo ważne. Ma bowiem wpływ na późniejszy proces dochodzenia roszczeń od ubezpieczyciela. Warto zatem pamiętać jakie kroki należy podjąć by zabezpieczyć swoje interesy na przyszłość.

27 września 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) jest instytucją, która zajmuje się wypłatą odszkodowań i świadczeń poszkodowanym w wypadkach i kolizjach drogowych. Co więcej, UFG kontroluje również spełnienie obowiązku ubezpieczenia i karze osoby, które go nie spełniły.

W dzisiejszym wpisie dowiesz się kiedy UFG wypłaci odszkodowanie oraz jak dokonać zgłoszenia szkody do UFG.

Kiedy należy Ci się odszkodowanie z UFG?

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny odpowiada za szkody:

osobowe i majątkowe spowodowane przez nieubezpieczonych sprawców,
osobowe i majątkowe spowodowane przez sprawców, których tożsamości nie ustalono, pod warunkiem, że w trakcie wypadku doszło do obrażeń ciała u któregokolwiek z jego uczestników, a naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwały dłużej niż 14 dni,
osobowe i majątkowe wyrządzone obywatelom polskim, jeżeli sprawcą kolizji lub wypadku jest cudzoziemiec, który w momencie zdarzenia nie posiada ważnej policy OC,
osobowe i majątkowe spowodowane na terenie RP przez nieubezpieczony pojazd zarejestrowany za granicą, który był pozbawiony znaków rejestracyjnych, bądź znaki te nie były przydzielone mu przez właściwe władze. Dotyczy to pojazdów zarejestrowanych w krajach: Unii Europejskiej, Andory, Chorwacji, Islandii, Lichtenstein, Norwegii i Szwajcarii (formalnie chodzi o te państwa, których biuro narodowe jest sygnatariuszem Jednolitego Porozumienia między Biurami Narodowymi – Regulaminu Wewnętrznego),
osobowe i majątkowe, gdy rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, a rolnik nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC rolników.

Co istotne, w przypadku szkody majątkowej spowodowanej przez sprawcę, którego tożsamości nie ustalono i spełniono warunek, że w trakcie wypadku doszło do obrażeń ciała u któregokolwiek z jego uczestników, a naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwały dłużej niż 14 dni, wypłacone odszkodowanie jest pomniejszone o równowartość 300 euro.

Jak należy zgłosić szkodę

W przypadku zaistnienia szkody w powyżej wskazanych sytuacjach należy ją zgłosić do UFG za pośrednictwem dowolnego zakładu ubezpieczeniowego oferującego obowiązkowe ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Co ważne, żaden zakład ubezpieczeń nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody.

Ubezpieczyciel, do którego zgłoszono szkodę przeprowadza postępowania likwidacyjne. Na tym etapie ustalany jest stan faktyczny, zbierana dokumentacja związana z wypadkiem oraz rozpatrywana jest zasadność roszczeń i wysokość odszkodowania.

Następnie ubezpieczyciel przesyła zgromadzone akta do Funduszu celem wypłaty odszkodowania.

W jakim terminie UFG wypłaci odszkodowanie?

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ma 30 dni na wydanie decyzji. Termin ten liczony jest od dnia otrzymania akt szkody od zakładu ubezpieczeń. Jeżeli w tym terminie nie jest możliwe wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności Funduszu lub wysokości świadczenia decyzja o wypłacie lub odmowie wypłaty powinna zostać wydana w terminie 14 dni od daty wyjaśnienia powyższych okoliczności. Jednakże, bezsporna część świadczenia powinna zostać wypłacona w ciągu 30 dni od momentu otrzymania akt szkody przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

Najczęstszymi przypadkami wypłaty odszkodowania przez UFG jest brak ubezpieczenia po stronie sprawcy wypadku lub jego zbiegnięcie z miejsca zdarzenia. Poszkodowani znajdujący się w takich sytuacjach nie są jednak pozostawieni bez pomocy. Warto zatem pamiętać, iż w przypadku wystąpienia szkody możemy dochodzić wypłaty odszkodowania przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

17 września 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Przygotowanie sprawy sądowej, napisanie pozwu oraz innych pism procesowych, a następnie udział w rozprawie są niezwykle istotne. Niestety wiele osób nie jest w stanie ponieść kosztów związanych z pomocą prawną adwokata. Dzisiejszy wpis poświęcony został instytucji prawnika z urzędu. Brak środków na pokrycie wynagrodzenia adwokata nie pozbawia nas bowiem prawa do profesjonalnego zastępstwa w sprawie.

Komu przysługuje adwokat z urzędu?

Ustanowienia adwokata (lub radcy) może domagać się osoba zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub w części. Osoba nie zwolniona przez sąd od kosztów sądowych również może domagać się adwokata z urzędu. Wówczas powinna ona złożyć oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

W odniesieniu do osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych, które nie zostały zwolnione przez sąd od kosztów sądowych – adwokat z urzędu przyznany zostanie, gdy osoba ta lub jednostka nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata.

Wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu

Warunkiem ustanowienia adwokata z urzędu jest złożenie wniosku. Należy to uczynić wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno. Wniosek możemy złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa będzie wytoczona lub już się toczy.

Kiedy wniosek zostanie uwzględniony?

Wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu sąd uwzględni jeżeli:

uzna, że udział adwokata jest potrzebny
uzasadnia to sytuacja majątkowa wnioskodawcy.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 marca 2003 r., sygn. akt: II UK 264/02.

Udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie będzie potrzebny zazwyczaj wówczas, gdy strona wnosząca o jego ustanowienie jest nieporadna, ma trudności z samodzielnym podejmowaniem czynności procesowych albo gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym.

Oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym

Do wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu należy dołączyć oświadczenie o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie to ma formę formularza, w którym wnioskodawca wypełnia poszczególne rubryki. Zarówno wniosek, jak i oświadczenie należy opatrzyć własnoręcznym podpisem.

Czy można wybrać adwokata z urzędu?

Zasadniczo sąd po otrzymaniu wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu zwraca się o jego wyznaczenie do okręgowej rady adwokackiej. Przepisy przewidują jednak ustanowienia adwokata wskazanego przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem strona chciałaby, aby jej adwokatem z urzędu została konkretna osoba taką informację należy umieścić we wniosku. Wskazanie nie jest wiążące niemniej jednak istnieje duże prawdopodobieństwo, że to właśnie ten adwokat zostanie ustanowiony pełnomocnikiem z urzędu.

Odmowa ustanowienia adwokata z urzędu

W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Taki wniosek sąd pozostawi w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności.

Stronie, której wniosek został oddalony przysługuje jednak zażalenie na postanowienie odmawiające ustanowienia adwokata.

8 września 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Zaparkowałeś samochód i udałeś się na zakupy, załatwić swoje sprawy lub spotkać się ze znajomymi. Po powrocie okazało się, że Twój samochód uszkodził element, który oderwał się od budynku, przy którym zaparkowałeś? Nie wiesz co teraz? Kto za to zapłaci? Tego dowiesz się z dzisiejszego wpisu. W swojej praktyce bowiem często mam do czynienia z sytuacją, gdy samochód uszkodziła np. spadająca z dachu budynku dachówka.

Kto odpowiada za szkodę?

Zgodnie z art. 434 k.c., za szkodę wyrządzoną przez zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części odpowiedzialny jest samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie.

Kim jest posiadacz samoistny?

Posiadacz samoistny to każdy, kto faktycznie włada budynkiem. Ważne by władał tym budynkiem jak właściciel, chociażby nie przysługiwał mu formalny tytuł własności. Posiadacz samoistnym w rozumieniu tego przepisu będzie więc również użytkownik wieczysty. Posiadaczem samoistnym nie jest natomiast najemca czy dzierżawca.

Czym jest budowla?

Budowla w rozumieniu przepisu art. 434 k.c. to budynki i inne obiekty i urządzenia, które są efektem pracy człowieka i zostały połączone z gruntem choćby dla celów krótkotrwałych i przemijających. Przykładowo budowlą będzie mur, zapora wodna, kiosk czy pawilon.

Czym jest część budowli?

Część budowli to elementy związane z całością. Z reguły są to części składowe, np. kaloryfer, balkony, kominy i balustrady, dach. Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt: IV CSK 673/13), stłuczenie szyby w drzwiach wejściowych może być traktowane jako oderwanie się części budowli.

Co powinien zrobić Poszkodowany, którego samochód uległ uszkodzeniu?

Poszkodowany dochodząc odszkodowania musi wykazać:

fakt posiadania samoistnego po stronie adresata roszczenia
wystąpienie zdarzenia – zawalenie się budynku lub oderwanie jego części
wystąpienie szkody
związek przyczynowy pomiędzy szkodą a tym zdarzeniem.

Co istotne, poszkodowany nie ma obowiązku wykazać przyczyny, która spowodowała zawalenie lub oderwanie się części budowli. Wskazany przepis wprowadza bowiem domniemanie, że szkoda nastąpiła z powodu braku utrzymania budowli w należytym stanie lub wady budynku.

Ile wynosi odszkodowanie?

Wysokość odszkodowania zależna jest od zakresu szkody. Poszkodowany otrzyma zatem odszkodowanie którego kwota odpowiada kosztom naprawy uszkodzonego pojazdu.

W sytuacji, gdy Twój samochód uszkodził element budowli warto zatem wykonać dokumentację fotograficzną oraz poczynić ustalenia kto jest posiadaczem samoistnym budynku. Może nim być wspólnota mieszkaniowa, osoba fizyczna czy też gmina. Następnie należy skierować wezwanie do wypłaty odszkodowania. Z uwagi na fakt, iż podmioty te często próbują uwolnić się od odpowiedzialności – sprawę warto powierzyć kancelarii, która poprowadzi ją profesjonalnie.

24 sierpnia 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Kontynuując wpisy o prawie do zasiłku dla bezrobotnych (zobacz poprzedni wpis: Zasiłek dla bezrobotnych – komu i na jakich warunkach przysługuje?), dzisiaj odpowiadam na kolejne ważne z punktu widzenia osób pozostających bez pracy pytania, tzn.:

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
Kiedy wypłacany jest zasiłek?
Jak długo przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
Komu nie przysługuje prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla bezrobotnych co do zasady wynosi:

823,60 zł miesięcznie w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku
647,70 zł miesięcznie w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

Ustawa przewiduje również inne kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Kwestię wysokości zasiłku należy zatem badać w każdym przypadku indywidualnie. Przykładowo, bezrobotnemu, którego okres uprawniający do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat przysługuje zasiłek w wysokości:

988,32 zł miesięcznie w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku
796,67 zł miesięcznie w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

Zasiłki podlegają waloryzacji z dniem 1 czerwca o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku. Nie dokonuje się waloryzacji zasiłków, w przypadku gdy średnioroczny poziom cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem nie zmienił się lub uległ zmniejszeniu.

Od wypłaconych bezrobotnemu zasiłków opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Kiedy wypłacany jest zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla bezrobotnych wypłaca się w okresach miesięcznych z dołu. Zasiłek za niepełny miesiąc ustala się dzieląc kwotę przysługującego zasiłku przez 30 i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych, za który przysługuje zasiłek. Co ważne, jeżeli powiatowy urząd pracy z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej do zasiłku nie dokonał jego wypłaty w terminie, bezrobotnemu przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie.

Jak długo wypłacany jest zasiłek dla bezrobotnych?

Okres pobierania zasiłku wynosi 180 albo 365 dni. Przez okres 180 dni zasiłek przysługuje :

dla bezrobotnych zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.

Przez okres 365 dni zasiłek przysługuje dla bezrobotnych:

zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju lub
powyżej 50 roku życia oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do lub
którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego, lub
samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Jeżeli w okresie pobierania zasiłku nastąpi zmiana miejsca zamieszkania bezrobotnego okres pobierania zasiłku dla bezrobotnego nie ulega zmianie. Jeżeli jednak wraz ze zmianą miejsca zamieszkania zmianie ulegnie właściwy powiatowy urząd pracy, bezrobotny ma obowiązek powiadomi o tym fakcie urząd pracy, w którym jest zarejestrowany. Ponadto, bezrobotny ma wówczas również obowiązek stawić się w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca zameldowania.

Komu nie przysługuje prawo do zasiłku?

Prawo do zasiłku nie przysługuje między innymi bezrobotnemu, który:

odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy, szkolenia czy też stażu,
po skierowaniu nie podjął szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych stażu,
w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w powiatowym urzędzie pracy rozwiązał stosunek pracy lub stosunek służbowy za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub pracownik rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia ze względu na dopuszczenie się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków,
w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy spowodował rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia (wypowiedzenie dyscyplinarne),
odbywa odpłatną praktykę absolwencką i otrzymuje z tego tytułu miesięczne świadczenie pieniężne w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Podsumowując, zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobom pozostającym bez pracy po spełnieniu kryteriów wyszczególnionych w przepisach. Przede wszystkim należy pamiętać o warunku podstawowym – rejestracja w urzędzie pracy, pozostawaniu w zatrudnieniu przez co najmniej rok w okresie 18 miesięcy poprzedzających rejestrację w powiatowym urzędzie pracy. Warunkiem przyznania zasiłku jest również pobieranie za tę pracę co najmniej wynagrodzenia minimalnego, od którego opłacane były składki na Fundusz Pracy. Warto również pamiętać, iż zasiłek dla bezrobotnych jest formą czasową – trwającą maksymalnie rok i można go utracić między innymi wówczas, gdy bezrobotny odmówi bez uzasadnionej przyczyny proponowanego zatrudnienia.

Część 1. Zasiłek dla bezrobotnych – komu i na jakich warunkach przysługuje?

18 sierpnia 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Ubezpieczenie autocasco to ubezpieczenie dobrowolne (więcej o ubezpieczeniu AC znajdziesz we wpisie: Ubezpieczenie AC – na co zwrócić uwagę przy jego wyborze?). W przypadku ubezpieczenia AC oprócz przepisów powszechnie obowiązującego prawa, zastosowanie mają również Ogólne Warunki Ubezpieczenia. Pozwala to na przyjęcie różnych modeli wyceny szkody całkowitej i częściowej (zobacz także: Różnice pomiędzy szkodą całkowitą a częściową). Czy są one prawidłowe? Niekoniecznie. Czterech czołowych ubezpieczycieli posiadających ponad 50% rynku ubezpieczeń komunikacyjnych otrzymało właśnie wezwanie Rzecznika Finansowego do zaniechania nieuczciwych praktyk przy wycenie kosztów naprawy samochodów. Na odpowiedź mają czas do końca sierpnia.

Na czym polegają nieuczciwe praktyki ubezpieczycieli?

Poszkodowani w wypadkach samochodowych coraz częściej wskazują, iż w przypadku szkody likwidowanej z ubezpieczenia AC nie są stosowane jednolite kryteria ustalania wysokości odszkodowania. Kryteria te są zróżnicowane w zależności od tego czy mamy do czynienia ze szkodą całkowitą czy częściową. Przy tej pierwszej koszty naprawy zazwyczaj ubezpieczyciel ustala na jak najniższym poziomie. W przypadku drugiej przy wycenie brane pod uwagę są najdroższe rozwiązania.

Jak wskazał Rzecznik Finansowy Mariusz Golecki:

przy określaniu kosztów naprawy pojazdu, obejmujących m.in. ceny części zamiennych czy wysokości stawek robocizny – firma ubezpieczeniowa powinna kierować się obiektywnymi kryteriami wyboru tych kosztów i stosować je w sposób jednolity. I to niezależnie od tego czy w konkretnej sytuacji zachodzi szkoda całkowita czy częściowa.

Analiza ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco wybranych ubezpieczycieli prowadzi do wniosku, że bardziej opłacalna dla nich jest likwidacja szkody jako całkowitej niż częściowej. Dlatego też, przystępując do likwidacji szkody ubezpieczyciel w pierwszej kolejności przyjmuje najdroższe rozwiązania i ocenia czy doszło do szkody całkowitej. Jeśli nie, likwiduje szkodę jako częściową, przyjmując najtańsze części i bardzo zaniżone stawki za prace blacharskie i lakiernicze.

Jakie to ma skutki dla poszkodowanych?

Tak różne modele ustalania kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu skutkują zdaniem Rzecznika Finansowego nadmiernym uprzywilejowaniem ubezpieczyciela kosztem praw konsumentów. Ubezpieczyciel bowiem kształtuje koszty naprawy na najwyższym poziomie tak, by móc następnie zakwalifikować szkodę jako całkowitą. Jeżeli to nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, ubezpieczyciel przyjmując, że zaistniała szkoda częściowa ustala niskie odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy. W każdym przypadku jest to korzystne dla ubezpieczyciela. Poszkodowany natomiast zmuszony jest albo zbyć pojazd w stanie uszkodzonym albo naprawić go częściowo z własnych pieniędzy. Wypłacone odszkodowanie bowiem nie pozwala na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody.

Podsumowując, stosowana przez ubezpieczycieli praktyka jest nie tylko nieuczciwa ale pozostaje również w sprzeczności z Wytycznymi Komisji Nadzoru Finansowego z 2014 roku, dotyczącymi likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych. Ubezpieczyciel powinien bowiem stosować takie same kryteria przy określania kosztów naprawy, niezależnie od tego czy szkoda zostanie następnie zakwalifikowana jako częściowa czy całkowita.

12 sierpnia 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

Zasiłek dla bezrobotnych to forma wsparcia osób pozostających bez pracy. By otrzymać zasiłek należy spełnić pewne warunki. W kolejnych dwóch wpisach otrzymasz odpowiedź na często zadawane przez osoby, które utraciły pracę pytania, a mianowicie:

Kto ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych?
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
Jak długo przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
Komu nie przysługuje prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Kto ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Zgodnie z art. 71 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje bezrobotnemu, który zarejestrował się we właściwym powiatowym urzędzie pracy jeżeli:

1. Nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych

lub

2. W okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni:

był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy (w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni),
wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągał z tego tytułu dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług albo współpracował przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca,
opłacał składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
wykonywał pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
wykonywał pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
opłacał składkę na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego, w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia,
był zatrudniony za granicą i przybył do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant,
był zatrudniony, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową i osiągał wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Jakie okresy zalicza się do wymaganych 365?

Do 365 dni w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania zalicza się między innymi okresy:

zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego, służby przygotowawczej, służby kandydackiej, kontraktowej zawodowej służby wojskowej, ćwiczeń wojskowych, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie lub służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny oraz zasadniczej służby w obronie cywilnej i służby zastępczej, a także służby w charakterze funkcjonariusza, o którym mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,
urlopu wychowawczego,
pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy lub służby, renty szkoleniowej oraz przypadające po ustaniu zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej albo zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności okresy pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli podstawę wymiaru tych zasiłków i świadczenia, z uwzględnieniem kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę,
za które przyznano odszkodowanie z tytułu niezgodnego z przepisami rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy lub stosunku służbowego, oraz okres, za który wypłacono pracownikowi odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
pobierania renty rodzinnej, w przypadku gdy nastąpił zbieg prawa do tej renty z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy i wybrano pobieranie renty rodzinnej,
pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, lub zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana.

Od kiedy bezrobotnemu przysługuje prawo do zasiłku?

Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu, który spełnia wymienione powyżej warunki od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy. Co istotne, prawo do zasiłku przysługuje za każdy dzień kalendarzowy.

Część 2. Zasiłek dla bezrobotnych – ile wynosi i jak długo przysługuje?

3 sierpnia 2020 by Agnieszka Pernal-Trojańska

W swojej praktyce często spotykam się z osobami, które chciałyby rozporządzić swoim majątkiem już za życia, ale nie wiedzą jak to zrobić. Dlatego też, dzisiejszy wpis poświęcam testamentowi własnoręcznemu (odręcznemu), który jest podstawową formą rozporządzenia majątkiem na wypadek śmierci.

Co to jest testament własnoręczny?

Testament własnoręczny (holograficzny) można określić jako spisanie treści ostatniej woli przez spadkodawcę.

Kto może go spisać?

Sporządzić testament może tylko osoba mającą pełną zdolność do czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych ma każdy, kto ukończył 18 lat i nie został ubezwłasnowolniony całkowicie albo częściowo. Testament może też sporządzić osoba po ukończeniu 16 lat, a przed ukończeniem 18 lat, jeżeli zawarła związek małżeński.

Co istotne, testamentu nie można sporządzić przez przedstawiciela czy pełnomocnika. W prawie polskim obowiązuje również zakaz sporządzania testamentów wspólnych – np. wspólny testament małżonków.

Jakie warunki musi spełniać?

Jeżeli decydujemy się na sporządzenie odręcznego testamentu musimy pamiętać, że powinien on spełniać następujące warunki:

cały tekst testamentu musi zostać spisany własnoręcznie – nie wystarczy sporządzić testamentu w formie wydruku komputerowego opatrzonego podpisem
testament musi być podpisany – podpis powinien być umieszczony pod treścią testamentu i powinien zawierać co najmniej nazwisko spadkodawcy
testament musi być opatrzony datą jego sporządzenia.

Brak spełnienia dwóch pierwszych warunków będzie skutkował nieważnością testamentu. Brak daty nie będzie pociągał za sobą nieważności testamentu, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.

Czy testament własnoręczny można odwołać?

Testament własnoręczny tak, jak każdy inny można odwołać. Odwołanie testamentu może nastąpić w ten sposób, że:

spadkodawca sporządzi nowy testament
spadkodawca w zamiarze odwołania testamentu zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność
spadkodawca dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Co istotne, sporządzając nowy testament powinniśmy zaznaczyć, że odwołujemy poprzedni. Zgodnie bowiem z art. 947 k.c., jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament, nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.

Odwołanie testamentu przez jego zniszczenie zawsze dotyczy całego testamentu. Nie można zniszczyć jedynie części testamentu, np. niektórych jego postanowień. Pozbawienie testamentu cech, od których zależy jego ważność może natomiast polegać na oderwaniu fragmentu dokumentu z podpisem testatora. Sprawi to, że akt ostatniej woli nie będzie zawierał podpisu, a zatem będzie nieważny.

Testator może też wprowadzić do testamentu zmiany, z których będzie wynikać wola odwołania jego postanowień. Przykładowo spadkodawca przekreśli testament i umieści na nim napis ,,Odwołany’’.

Jak widać testament własnoręczny nie jest skomplikowaną formą pozostawienia naszej ostatniej woli. Dodatkowo, za jego sporządzenie nie będziemy zmuszeni ponieść żadnych opłat. Istotne jest, by decydując się na sporządzenie odręcznego testamentu pamiętać, że musi być napisany w całości pismem ręcznym, powinien wskazywać spadkobierców, być podpisany i opatrzony datą. Samodzielne spisanie testamentu nie zawsze będzie jednak proste. W przypadku, gdy chcemy rozporządzić swoim majątkiem w różnoraki sposób lub też pozostawić go kilku osobom mimo wszystko zalecałabym sporządzenie testamentu notarialnego. Notariusz bowiem będzie czuwał, aby nasza wola w sposób pełny odzwierciedlona została w poszczególnych zapisach testamentu.

« Previous Page

Dane kontaktowe

Najważniejsze linki

Nasze specjalizacje